امروز، در اطراف قرآن كريم و پيرامون آيات و كلمات و مطالب مصحف شريف، سخن ناگفته و بديع، كم مي‌توان گفت. كه آنچه مي‌بايست گفته شود، گفته و مدون گرديده است ولي در معاني و تفسير و توجيه و تبيين منشور عظيمي كه خداوند عالم، توسط پيامبر گرامي خود، براي همه زمانها، به ما بندگان اعلام و ابلاغ داشته، هر روز حرفها و نكته‌هاي تازه و سخنان نويني از زبان اين و آن در گوشه و كنار جهان شنيده مي‌شود كه از هر جهت، قابل كمال اعتنا و توجه نيز هست.
در شكل صوري و فلسفه وجودي و عظمت نزول قرآن نيز، از همان صدر اسلام، بلكه از همان روزها و ماههاي اول بعثت پيامبر اكرم (ص)، يا در خود قرآن مطالبي در باره كتاب خدا آمده و يا از طرف كساني همچون علي بن ابي‌طالب (ع) و ديگر امامان و بزرگان و صحابه خاص، سخنان بسيار گفته شد و در سينه‌ها و در متون ثبت و ضبط گرديده كه هر يك توصيه به خواندن و كنكاش در آن كرده‌اند.
قرآن مي‌فرمايد: «كلمة اللّه هي العليا» گفتار خداوند بالاترين است. «لا ريب فيه - سوره توبه، آيه 40
هدي‌ً للمتقين»( هيچ ترديدي نيست كه هدايت پرهيزگاران در آن است و «ان‌ّ هذا - سوره بقره، آيه 2
القرآن يهدي للتي هي اقوم» البته اين قرآن به آنچه كه استوارتر است هاديست.
- سوره اسراء، آيه 9
امام و جانشين پيامبر گرامي (ص) مي‌فرمايد: «و تعلّموا القرآن فانّه احسن الحديث و تفقّهوا فيه فانّه ربيع القلوب و استشفؤا بنوره فانّه شفاء الصدور...»ç ¼ - نهج البلاغه، خطبه 109، ترجمه فيض الاسلام.
قرآن را بياموزيد كه نيكوترين گفتار است و در آن انديشه و طلب فهم نماييد كه بهار دلهاست و به نور هدايت آن شفا و بهبودي بخواهيد كه شفاي سينه‌هاست.
و در صحيفه سجاديه، امام سجاد (ع) در مقام مناجات مي‌فرمايد: «الّلهم اجعل القرآن‌َ لنا في ظُلَم اللَيالي مونساً... حتي تُوصل‌َ الي قلوبنا فهم‌َ عجائبه و زواجر امثاله...» çX خداوندا! قرآن را در تاريكهاي شب، مونس ما قرار ده... تا آنجا كه - دعاي 42
عجايب آن و امثال آن را دريابيم...
تفسير الميزان از ارشاد ديلمي از قول امام صادق مي‌گويد: حضرتش فرمود: آيات را با دقت بخوانند و حقايق آن را درك كنند و احكام و فرامينش را بياموزند...
تا اينكه اين اواخر، مرحوم محمد تقي شريعتي در آغاز مقدمه تفسير نوين خود مي‌نويسد: هيچ مسلمان دين باوري نيست كه تاريخ درخشان اسلام و گذشته پر افتخار مسلمين را به خاطر آورَد و اوضاع رقت بار مسلمانهاي امروز را هم ببيند و سخت متأثر و متأسف نشود و دلش نسوزد و آرزوي آن سيادت و سعادت نخستين را نكند و تجديد مجد و عظمت ديرين را خواستار نگردد... خوشبختانه ملل اسلامي از خواب غفلت بيدار مي‌شوند و در سراسر كشورهاي اسلامي، تحولي فكري و جنبش اميد بخش پديد آمده است.
و بالاخره مردي علاقه‌مند و مسلماني جستجوگر، نكته‌هايي يافته و به آنها اشاره مي‌كند كه موجب بيداري افكار و اشاعه انوار الهي كلمات و آيات قرآني مي‌باشد.
اين مرد انديشمند، بيش از سي سال، كتاب خدا را پيش روي خود داشته و در اطراف مسائل آن به جستجو پرداخته و در اين باره كتابها و مقالات متعدد نوشته و منتشر نموده است و نتايج كنكاش خود را، به صورت نظم و به سبكي نو، تقديم تشنگان حقيقت نموده كه اميد است از آن بهره كافي و وافي گرفته شود.
و اما صاحب اين قلم افتخار دارد در تنظيم و مرتب سازي و ويراستاري اين اثر ارزشمند، سهمي كوچك داشته است. به اميد بيداري و هشياري همه مسلمانان.
سيّد محمّد نحوي