اجتماعات هم كه از افراد تشكيل مي‌شوند همينگونه‌اند. آشتي‌جويي و آرامش خواهي، و ستيزه گري و جنگجويي جزوخصيصه‌هاي‌اجتماعي هم هستند و اصلاح‌پذير هم نيست، بلكه مصلحت انسانيت‌در همين است .
ب- در تمام طول تاريخ جنگ و ستيزه پيوسته وجود داشته است و آنگاه صلح و يا آرامش موقت پديد آمده است كه يا يكي از طرفين متخاصم پيروز شده است و يا هر دو طرف به ستوه آمده‌اند، و در آينده نيز اين حالت‌استمرار خواهد داشت، زيرا اقتضاي طبيعت و فطرت انسانها چنين است و تغييرپذير هم نيست: لا تبديل لخلق اللّه 30/29 .
ج- در جنگ منافعي هست كه بسياري از مردم ازآن بي خبر هستند (مانند رفع خمودگي و تحريك قدرت خلاقيت و ابتكار و تقويت صنعت شجاعت در نهادها و بر قراري پويايي به سوي كمال) چنانچه فرموده است :جنگ و كارزار بر شما واجب شده است در حالي كه به نظرتان ناپسند مي‌نمايد - چه بسا چيزي را نا خوشايند مي‌دانيد در صورتي كه خير شما در آن است و.....
آيات 212 تا 213 بقره .
د- خداوند تكليف فرموده است، و تجربه هم ضرورت را به اثبات‌رسانيده است كه نظام دفاعي بايد در دوران صلح تقويت و آزموده گردد تا فرصت طلبان جرأت تجاوز و تعّدي نداشته باشند و اگر جسارت و ديوانگي كردند دماغشان به خاك ماليده شود.
آيه 8/62 رهنمودهاي لازم را براي زمان صلح بيان مي‌فرمايد و دوران جنگ و دفاع نيز از نظر قرآن رهنمودهاي مخصوص به خود را دارد وَاعدوا لَهُم مااستطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدوُّ اللّه و عدوّكُم و آخرين من دونهم لا تعلمونهم اللّه يعلمهُم و ماتنفقوا من شي‌ء في سبيل اللّه يُوَف‌َ اليكم و انتُم لا تظلمون: و براي آنان (سپاهيان مدافع اسلام) سلاح و تجهيزات نظامي و مركوب (نيروي محّرك) در حداكثر ممكن، تدارك و فراهم نماييد به حدي كه دشمنان شناخته شده خداوند و دشمنان خودتان را و نيز متحدان و هم پيماناني را كه پشت سر آنان قرار دارند و شما آنها را نمي‌شناسيد امّا خداوند آنها را مي‌شناسد - به هراس افكنيد، و هر چه در اين مورد (دفاعي) كه راه خداوند است (و عبادت محسوب مي‌شود) هزينه كنيد (كه نفقه واجب است) به شما باز پرداخت مي‌شود و لذا از اين بابت مورد ستم قرار نمي‌گيريد. 8/62
با اندكي دقت توّجه خواهيد فرمود كه اين آيه يك سياستگزاري دفاعي براي تمام مجتمعات ديني و متناسب با تمام شرايط و مقتضيات زماني و مكاني و در حدّ اعلاي هماهنگي و كاربردي نوين و در جريان تجديد نظر و توسعه ابزاري / تكنولوژي / تكنيكي / تاكتيكي و.... مي‌باشد زيرا :
1- حدّاكثر امكانات بايد براي تجهيز نيروي دفاعي مورد استفاده قرار گيرد - در اين خصوص بايد كل‌ّ امكانات بالفعل و بالقوه جهان اسلام به كار گرفته شود: مااستطعتم من قوة و...
2- هم دشمنان دين خدا بايد در نظر گرفته شوند و هم دشمنان ملي /سرزميني: عدوّ اللّه و عدوّكم .
3- علاوه بر خود دشمنان ديني / ملّي بايد در تجهيز قواي دفاعي هم پيماناني كه در مواقع حمله پشت سر دشمنان بعنوان نيروي پشتيبان يا در كنار آنان بعنوان متجاوز قرار مي‌گيرند كه ظاهراً در شرايط عادي براي ما خطري ندارند و خيال ما از بابت آنها راحت است و لذا آنها را دشمن نمي‌دانيم :وآخرين من دونهم لا تعلمونهم‌اللّه‌يعلمهم بايد در تجهيز قواي دفاعي در برابر آنها محاسبه شوند و آمادگي داشته باشيم.
فرض كنيم يك كشور غربي با يك مقدار نيروي مشخص با ما دشمن است امّا كشورهاي ديگر غرب هم با او هم پيمان دفاعي / نظامي دارند در چنين صورتي قدرت دفاعي ما بايد به حدي قوي باشد كه بتواند تجاوز احتمالي مجموعه آنها را دفع نمايد :ترهبون به عدوّاللّه و عدوّكم .
4- يكي ديگر از مفاهيم جمله ترهبون به.... اين است كه شما نبايد در غفلت باشيد تا دشمن بر شما حمله كند و آن وقت به فكر تدارك و تجهيز سپاه بيفتيد، بلكه بايد پيوسته به گونه‌اي آمادگي دفاعي داشته باشيد كه دشمن از ترس قدرت دفاعي شما، حتي اتديشه تجاوز به منافع شما را هم در دماغ خود نپروراند !
5- تأمين هزينه‌هاي دفاعي را بخصوص اگر خزانه دولت كفايت نكند، بصورت نفقه واجب برعهده همگان مقرر فرموده است :و ما تنفقوا من شي‌ء في سبيل اللّه، ولي ضمناً تضمين فرموده است كه اين قبيل هزينه‌ها پس از رفع خطر و باز شدن دست دولت اسلامي به شما باز پرداخت مي‌شود و شمااز بابت هزينه‌هاي دفاعي مورد ستم قرار نمي‌گيريد: يوف اليكم و انتم لا تظلمون .
6- هم چنين از جمله ترهبون به.... دانسته مي‌شود كه نيروس اسلام نبايد يك قدرت تهاجمي باشد بلكه بايد يك قدرت ترساننده باشد تا اصولاً تجاوزي از طرف دشمن صورت نگيرد .
7- چون خطاب عام است هميشه و در هر زماني مصداق دارد و لازم الّرعايه است و بنابراين در هر شرايط و امكاني كه دشمن باشد بايد قدرت دفاعي اسلام نسبت به آن برتري داشته باشد - في المثل اگر دشمن از بالاترين امكانات علمي/صنعتي/سياسي / تاكتيكي..... برخوردار است نيروي اسلام بايد از آن مجهّزتر و «مدرن‌تر» باشد - و تمام شئون ديگر مسلمانان بر همين مقياس در درجه برترين باشد !پس اگر امروز، براي مثال، كشورهايي مانند آمريكا ژاپن و يا كشورهاي غربي ديگر به لحاظ علمي، سياسي، صنعتي /مدني و ساير شئون بسيار پيشرفته و مدرن شناخته مي‌شوند بايد حقاً وضع به گونه‌اي بود كه قدرت اسلام بر مجموعه آنها از هر لحاظ برتري داشته باشد: و انتم الاعلون ان كنتم مؤمنين 3/133 .
اين رهنمود مهّم پس از پيروزي انقلاب مورد توجه قرار نگرفت و آنگاه ما به خود آمديم كه دشمن دست به حمله زد و مقادير زيادي از كشور ما را در جنوب غربي متصرّف شد و به پيشروي ادامه داد، و حوادث بعدي و عواقب آن را همگان مي‌دانند كه بخش عظيم منابع توليدي ما منهدم گرديد و عمده نيروي انساني فعّال و بنيه اقتصادي /مالي / صنعتي / سياسي ما در اداره جنگ و دفاع به كار گرفته شد و پس از توقف جنگ ما مانديم و خسارات و خرابيها و آوارگان و مجروحان و شهداي جنگي و خانواده‌ها و باز ماندگان آنان و يك توّرم مهار گسيخته و.....
آيه 8/62 كه فوقاً توضيح مختصري پيرامون آن عرضه داشتيم اين رهنمود را به ما مي‌دهد و تجارب تلخ هشت سال دفاع مقدّس و هزينه‌ها و خسارات كمر شكن آن اين رهنمود را تصديق مي‌كند كه ما نبايد اشتباه گذشته را تكرار كنيم بلكه بايد پيوسته آمادگي دفاعي را در حد اعلاي ممكن داشته باشيم و سرمايه گزاري در تقويت بنيه دفاعي رادر الويت بدانيم بخصوص كه مقتضيات زمان و كميت و كيفيت تسليحات دفاعي موجب احداث مراكز تحقيقاتي و بسط دانش دفاعي، فني، سياسي و احداث تأسيسات توليدي اشتغال زا و تقويت غرور و خويشتن‌شناسي ديني، ملّي مي‌شود و دانش و فن و صنعت و هرگونه شئون ديگر اجتماعي، مدني را نيز تقويت و پويا مي‌نمايد و همگان مي‌دانند كه تحقيقات و دانش و فنون نظامي چه تأثير شگرفي در توسعه تمدن جهاني داشته است . صفحه بعد>>