توصيههاي کاربردي
اکنون که ما در هر صورت يک نظام اسلامي را به بهاي سنگين براي ملّت خود پذيرفته ايم و درصدد تکميل کردن آن هستيم ضرورت دارد که: 1- تکليف خود را در درجه اول اهميّت با قرآن کريم که اساسنامه دين است و معتقد هستيم که کلام وحي و بدون تحريف است روشن کنيم. 2- اگر قبول کرديم که قرآن کلام وحي است پس تمام آيات و جملات و کلمات آن مهم و شايان تعمِق و دقت و تدبّر و نتيجه گيري و کاربردي هستند. براي نمونه وقتي ميفرمايد: «وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ» يقيين داشته باشيم که اين هم کلام خداست و ردخور ندارد و لذا براي هر امري رهنمودهاي لازم را دارد و در اين صورت به خود اجازه نميدهيم که شک کنيم آيا در امور سياسي, علمي, فني, مدني, و... هم رهنمودهاي متناسب با مقتضيّات زمان را جهت يک نظام مترقي دارد يا ندارد. وقتي به يک چنين مرحله از علم و بقيين نسبت به قرآن کريم رسيديم قبل از اينکه براي هر گونه طراحي و سياستگزاري جهت هر امري به مراجع و منابع ديگري بپردازيم با اطمينان خاطر به قرآن روي ميآوريم و هدايتهاي آن را سرآغاز تحقيقات و عنوان موضوع قرار ميدهيم. 3- بعضي در نهاد خود به گونهاي خفي نظر به حجم قرآن کريم دارند و با توجّه به کميت آن باور ندارند که قرآن با اين کميّت کلمات «تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ» باشد و ندانسته منکر عظمت آن ميشوند و کلمات و آيات به خصوص روابط فيما بين آنها را مورد کم اعتنايي قرار ميدهند مانند همين سه کلمه «وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَيْنَهُمْ» و لذا متوجه اين مهم نميشوند که خداوند چه هدايتهاي عظيميرا جهت يک نظام سياسي, ديني مردم سالارانه متناسب با هر گونه شرايط و مقتضيّات زمانها و پيشرو و کاملاً مترقي در اين سه کلمه سياست گزاري و بيان فرموده است. 4- اگر در طول قرون گذشته ديگران دانسته يا ندانسته اشارات و هدايتهاي قرآن را مورد کم اعتنايي يا بي اعتنايي قرار داده و يا نتايج غلط و يا اشتباه از آنها گرفتهاند اين سابقه رافع مسئوليت ما که در يک عصر علم و فنّ و سياست و مدنيت مترقّي زيست ميکنيم نيست: «تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَها ما كَسَبَتْ وَ لَكُمْ ما كَسَبْتُمْ»1 آنان ملتهايي بودند که در گذشتند نتايج کردارشان به خودشان ميرسد و نتايج کارهاي شما به خودتان خواهد رسيد. 5- ما براي تکميل يک سلسله سياستگزاريهاي لازم جهت يک نظام اسلامي عديم النظير وارد مرحله تحقيق و تدوين شدهايم و هيچ دليلي ندارد خود را از ترس ايرادگيريهاي محافظه کارانه پشت انديشههاي ناکاراي پيشينيان يا فرهنگ موجود خودي و بيگانه پنهان کنيم و از تحقيق مستقل و نوآوري و اظهار نظر شخصي اجتناب نماييم. خداوند فرموده است: «وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَيْنَهُمْ» و اين يک اصل است در يک نظام ديني و مردم سالارانه و هيچ دليلي ندارد که اقوال يا سکوت و يا بي اعتنايي ديگران را مستمسک قرار دهيم و بر ماست که بکوشيم تا اين اصل را در تمام شئون ملي, اجتماعي خود نافذ نماييم و همين گونه اقدام کنيم در مورد مقدّم داشتن رهنمودهاي قرآن کريم در تحقيقات براي سياستگزاريهاي ديگر. «إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ»2 يقيين داشته باشيد که اين قرآن هدايتگر است به آنچه پايدارتر است.
|